Om min bakgrunn i kraftbransjen (eldre versjon)

Skrive 05.03.2018.   

Etter å ha jobba i kraftbransjen i 45 år, må eg vedgå at eg er frustrert over mange av innlegga i Klassekampen om ACER, nye kraftkablar mm. Kunnskapsmangelen er enorm. Men det er ikkje så rart: Kraftbransjen har vore ein flott bransje - i offentleg eige, men han har svikta på eitt område: Å gå ut i det ofentlege rom og informere politikarar og ålmenta om sentrale og viktige forhold og samanhengar i det fantastiske kraftsystemet vårt - som med rette har vore kalla kalle "blodomløpet i samfunnet."  

Norge gjennomførde det "grønne skiftet" med vasskraftutbygging og elektrifisering i perioden 1955 -2010. Mot beinhard motstand frå miljørørsla og "miljøpartia" Venstre og SV. Vi satsa på elektrisitet og fornybar energi, medan så godt som alle andre industriland brukte fossil brensel og lite elektrisitet. 

Derfor er det ille at eit parti som Venstre lenge har fått "ture fram" som fanebærar for "det grønne skiftet" og andre illusjonar.  

Kraftbransjen hadde i alle år monopol på kraftproduksjon og krafttransport, men stort sett også på kunnskap om kraftsystemet vårt og korleis det fungerer. Men denne kunnskapen held bransjen stort sett for seg sjølv; nøydde seg med å sende dei nødvendige søknader om konsesjonar for nye kraftverk og kraftlinjer - gjennom dei offisielle kanalar, og kun det. 

I alle år kjempa eg internt i bransjen for at vi hadde plikt til - eit samfunnsansvar for - å gå ut i det offentlege rom og fortelje og forklare korleis ting hang saman, og kvifor det og det var nødvendig. Den kampen tapte eg, og "opplysningsarbeidet" vart tatt av meir eller mindre rabiate motstandarar av vasskraft og elektrisitet, med partiet Venstre og Norges Naturvernforbund i spissen. 

Dessverre har dette gitt oss ein kunnskapsfattig og einsretta kraftdebatt i landet. 

Litt om min bakgrunn for å skrive om dette: 

I ein freistnad på å bøte litt på bransjen si info- forsøming, skreiv eg i perioden 1970-1980, på fritida, mykje i avisene om kraft og miljø. Fleire likte det eg skreiv, også styret i bransjeorganisasjonen. Eg trur at det var derfor at eg, som kom frå eit av våre minste kraftselskap (SFK/SFE), vart bedt om å ta over fleire sentrale faglege posisjonar i bransjen. Mellom anna var eg i fem år på 1990-talet norsk representant i ei ekspertgruppe for fornybar energi i den europeiske kraftbransjen (UNIPEDE). Eg vart også bransjens representant i styret for den kraftbørsen som vart oppretta då vi fekk ny energilov i 1990 - og som det første landet i verda - fekk vi såkalla marknadsbasert kraftomsetning (med ein statsråd frå SP!). Så godt som alle i bransjen var imot det "påfunnet". 

Alt dette, i tillegg til sterk interesse for miljøvern og økonomi, gjorde at eg etter kvart fekk kunnskap på eit breitt felt innan "triangelet" Energi - Økonomi - Miljø. Eg har også vore medlem i to miljøorganisasjonar, og deltatt i lokalpolitikk og frivillig arbeid. Jobbar no med eit bokprosjekt, og høyrer til på venstresida i politikken.   

 

 


Populære innlegg fra denne bloggen

Forord (e)

Skrive 03.05.2019.     Kvifor vil ein beskjeden vestlending på 75 år og med kreftsjukdom skrive debattbok om samfunnsspørsmål? Først og fremst på grunn av eit sterkt samfunnsengasjement, og fordi eg har registrert at i dagens Norge er offentleg debatt og politikk blitt meir og meir einsretta, kunnskapsfattig og kortsiktig. Det gjev dårlege vilkår for god samfunnsutvikling.   I samfunnsdebatten er kunnskap eit av dei mest brukte honnørorda. Men dette er ein «liksom-kunnskap». Verkeleg kunnskap vert meir og meir mangelvare både i debatt og politikk. Faktabasert kunnskap basert på naturvitskap er nesten fråverande, og generell kunnskap er blitt sterkt devaluert. Årsakene til dette er mange. Det starta vel då marxist-leninistane herja som verst for nokre tiår sidan og etter kvart fekk stor makt i skuleverk, media, forlag og forvaltning. Ideologi fekk rang framfor vitskap og kunnskap for ein heil ungdomsgenerasjon. Skillet mellom å tru og å vite vart gradvis viska ut. Det meste vart rel
Les mer

Sentralstyring gjev sentralisering

Skrive 04.12.2018.    Blant demokratia er Norge det mest sentralstyrte landet i verda. Det burde gjeve grunnlag for offentleg debatt. Det skjer ikkje. Tvert imot, no får Oslomakta også hjelp frå Bergen. Dei siste vekene har det vore mykje stoff i BT knytt til distriktspolitikk, formyndarstaten, og om Oslo-makta i Høgsterett. Enorm maktkonsentrasjon i Oslo. Oslo-styringa, det som Sjur Holsen kalla oslofisering, har akselerert. Vi har eit sentralisert politisk styringssystem og vi har ein steinrik stat som stadig vert rikare. Kapitalen si gravitasjonskraft og påverknadskraft er enorm. Bedrifter og finansinstitusjonar strøymer til, statsbyråkratiet både aukar og får større makt og media vert meir oslofiserte. Vi har eit aukande tal av direktorat og organisasjonar - mellom anna LO og NHO - med hovudsete i Oslo og som ser landet og verda i eit Oslo-perspektiv. Som Gudmund Hernes har sagt det: «standplassen avgjør standpunktet». I sum gjev dette enorm maktkonsentrasjon i Oslo. Dette
Les mer

Intercityprosjektet – den største økonomiske skandalen i norgeshistoria?

Skrive 16.06.2020.    Riksmedia i Oslo har opp gjennom åra hatt mange kritiske oppslag om ulønsame og statssubsidierte vegprosjekt i distrikta. Når det derimot gjeld intercityprosjektet, er dei same media stort sett med i heiagjengen som vil ha dette gjennomført for einkvar pris, sjølv om det er enormt lite lønsamt og vil krevje rekordstore statssubsidiar.    Det underlege er at så godt som ingen stiller spørsmål ved om dette er ei fornuftig og lønsam investering ut frå normale kriterier. Men forklaringa er kanskje at det ikkje ligg føre tal om kostnad og nytte verken frå departement eller Jernbaneverket, berre propaganda om at lyntog er framtida. Det ligg likevel føre eitt tal: investeringa vert på vel 130 milliardar kroner, som truleg vert enno mykje høgare ut frå dei siste tal for kostnadsstigning for strekninga Son-Oslo. Ut frå dette og realistiske tal for reisande, vil vi fort kunne rekne ut at prosjektet er utanfor all fornuft. Eit overslag viser at dei årlege kostnadane – in
Les mer